Sytuacja kredytowa Polaków normalizuje się. O kredyt jest łatwiej niż rok temu, ale Polacy nadal niechętnie zaciągają nowe zobowiązania kredytowe. Wyjątkiem są kredyty hipoteczne, na które popyt windowany jest przez program „Bezpieczny Kredyt 2%”. Na rynku brakuje mieszkań, co powoduje wzrost cen transakcyjnych w największych miastach. Zmiany te widać wyraźnie w tegorocznej edycji raportu InfoKredyt, w którym Związek Banków Polskich przeanalizował sytuację kredytową Polaków.
Jak wynika z raportu, zadłużenie gospodarstw domowych wobec sektora bankowego z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych w 2023 r. było znacząco mniejsze w porównaniu do 2022 r. Aktywność klientów na rynku kredytów, pomimo wzrostów, utrzymywała się na niskim poziomie. Wyjątek stanowią kredyty hipoteczne, wspomagane rządowym programem „Bezpieczny Kredyt 2%”.
W mijającym roku, oprócz kredytów hipotecznych, banki odnotowały zwiększone zainteresowania kredytami ratalnymi oraz w mniejszym stopniu kredytami gotówkowymi, oraz limitami na kartach kredytowych. Należy jednak mieć w pamięci bardzo słaby pod tym względem rok poprzedni.
– Rynek kredytowy zmienił się radykalnie i co ciekawe, sytuacja na nim pozostaje bardzo dynamiczna. Niecieszące się niegdyś wielkim zainteresowaniem kredyty hipoteczne z czasowo stałą stopą procentową wystrzeliły nagle, gdy inflacja zaczęła rosnąć, by w po kilku miesiącach stać się mniej atrakcyjne w związku z zapowiedziami spadku inflacji. Jeszcze kilka lat temu oprocentowanie kredytu powyżej ośmiu procent uważano za ekstremalnie wysokie. Dziś, jeśli oprocentowanie kredytu hipotecznego jest poniżej ośmiu procent, uznać to należy za korzystną ofertę – mówi dr Przemysław Barbrich, dyrektor Zespołu Komunikacji i PR Związku Banków Polskich.
Według raportu InfoKredyt, zadłużenie gospodarstw domowych wobec sektora bankowego wynosiło na koniec września 2023 r. 734,2 mld zł i było mniejsze o ponad 43 mld zł w porównaniu do września 2022 r.
Polacy pytani o cele zaciąganych kredytów konsumpcyjnych najczęściej wskazują remont mieszkania/domu (83%), spłatę innych zobowiązań (57%) oraz bieżące potrzeby (54%). Pomimo obniżanych stóp procentowych, utrzymująca się powyżej celu inflacja nie zachęca Polaków do zaciągania kredytów konsumpcyjnych.
We wrześniu udzielono o 173,6 proc. więcej kredytów mieszkaniowych w porównaniu z rokiem ubiegłym, a ich wartość wzrosła aż o 232,7 proc. Średnia wartość wnioskowanego kredytu mieszkaniowego wynosi obecnie 410,4 tys. zł i jest o 21,9 proc. wyższa niż rok temu. Wzrost zainteresowania kredytami hipotecznymi wynika głównie z programu „Bezpieczny Kredyt 2%”. Jak czytamy w raporcie, tylko we wrześniu br. banki udzieliły w ramach tego programu 9316 kredytów (51% wszystkich udzielonych kredytów) na kwotę 3,744 mld zł (52% łącznej kwoty udzielonych kredytów). Rosnące ceny nieruchomości przyspieszają również decyzję o zaciągnięciu kredytu mieszkaniowego osób, które z przyczyn formalnych nie mogą być beneficjentami rządowego programu. Od lipca złożono 67814 wniosków kredytowych, które zaowocowały już 30429 umowami. Średnia kwota kredytu to obecnie 397,3 tys. zł. Obecnie bezpieczny kredyt 2% ma w swojej ofercie 13 banków.
W 2023 r. banki zaraportowały 1,144 mln rachunków objętych wakacjami kredytowymi o wartości 283 mld zł. Koszty wakacji kredytowych za lata 2022-2023 wyniosły łącznie około 15 mld zł, w tym 12,9 mld zł utworzonych rezerw dotyczyło 2022 roku, a 2,1 mld zł w 2023 roku. Szacuje się, że wakacje kredytowe zmniejszyły wyniki banków w 2022 roku o 7,8 mld zł. Do skorzystania z wakacji kredytowych bez żadnego kryterium dochodowego uprawnionych było ok. 3,4 mln kredytobiorców, a z wakacji skorzystało około 2 mln osób.
Oceniając swoją sytuację finansową w mijającym roku, 82% Polaków nie odczuło jej poprawy. Przekłada się to na oszczędności Polaków. Prawie połowa Polaków nie zaoszczędzi nic przez najbliższe miesiące.
Pełna wersja raportu Infokredyt 2023 dostępna jest na stronie Związku Banków Polskich
