W dzisiejszych realiach biznesowych, nierzetelni kontrahenci, którzy nie opłacają zaległych faktur kosztowych, są dla przedsiębiorców codziennością. Według danych BIG InfoMonitor, w połowie roku 2024, aż 324 tys. firm zmagało się z zadłużeniami. Kiedy przedsiębiorca nie otrzyma należności od swojego dłużnika, narażony jest na utratę płynności finansowej i problemy z samodzielnym opłaceniem swoich zobowiązań. To samo tyczy się osoby fizycznej, która udzieliła pożyczki znajomemu/członkowi rodziny i do tej pory nie wyegzekwowała od niej zwrotu środków. Z tego właśnie powodu, giełdy długów w ostatnich latach zyskują na coraz większej popularności. Czym one są, jak działają i z czym tak właściwie wiąże się opublikowanie wierzytelności na takiej platformie – wyjaśniamy w poniższym artykule.
Czym są giełdy długów?
Giełdy długów są serwisami internetowymi, które zrzeszają osobę, która chce sprzedać swoją wierzytelność (wierzyciel) wraz z podmiotem, który chciałby ją zakupić (np. firma windykacyjna). Działają one jak każdy inny portal na zasadzie sprzedaż-kupno. Dodatkowo, mają charakter informacyjny – dane dłużnika są udostępnione do publicznej wiadomości.
Giełdy wierzytelności odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu wierzytelnościami. Dzięki nim, wierzyciel posiada dane swoich dłużników w jednym miejscu, co znacznie ułatwia egzekwowanie zaległych płatności. Firma windykacyjna może podjąć się kupna długu, dzięki czemu wierzyciel pozbywa się praw do wierzytelności i odzyskuje swoje pieniądze. Warto zaznaczyć, że giełdy długów zazwyczaj powiadamiają dłużnika o wstawieniu jego danych na platformę, więc jest to dla niego dodatkowa motywacja, by spłacić swoje zaległości – w końcu nie każda osoba chciałaby, aby jej dane znajdowały się na takim portalu. Tu pojawia się kolejne pytanie:
Czy giełdy długów są legalne?
Mimo wielu niezadowolonych głosów dłużników, giełdy wierzytelności są w pełni legalne. Regulują je dokładnie dwa przepisy:
- 4. Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych;
- Kodeks Cywilny – Art. 509. – „(…) wierzyciel ma prawo bez zgody dłużnika przenieść prawa do wierzytelności na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu lub właściwości zobowiązania.”
Dużo nieścisłości wiąże się także z wprowadzeniem rozporządzenia o ochronie danych osobowych – RODO. Publikacja danych na ogólnodostępnym portalu budzi wiele kontrowersji wśród osób zalegających ze spłatą i nierzadko powołują się oni właśnie na przepisy RODO. Jednakże, zgodnie ze stanowiskiem Urzędu Ochrony Danych Osobowych, takie działania są w pełni legalne, ponieważ nie udostępnia się dokładnego adresu ich zamieszkania, co nie wkracza ustawowo w ich prywatność.
Jakie są zalety korzystania z takiego rozwiązania?
Korzystanie z giełd długów niesie za sobą z pewnością wiele zalet w kontekście zarządzania firmą, ale także w przypadku osobistych finansów. Do głównych plusów należą przede wszystkim:
- poprawa płynności finansowej – dzięki szybkiej sprzedaży długu, w łatwy sposób można odzyskać zaległe środki finansowe
- redukcja kosztów windykacji – często mniejsze kwoty wierzytelności nie nadają się na windykację sądową i egzekucyjną ze względu na zbyt wysokie opłaty sądowe;
- nacisk na dłużnika – otrzyma on powiadomienie SMS i/lub e-mail, który może pośrednio zmotywować go do opłacenia zaległości (tzw. windykacja miękka/polubowna);
- wpisy w BIG – wiele giełd współpracuje z Biurami Informacji Gospodarczej, dzięki czemu potencjalny dłużnik może mieć w przyszłości problem z otrzymaniem pożyczki/kredytu/leasingu.
Ponadto, giełdy długów oferują dostęp do szerokiego rynku nabywców, minimalizując ryzyko związane z niespłacalnością wierzytelności. Dzięki przejrzystości procesu i łatwości obsługi stanowią skuteczne narzędzie zarządzania wierzytelnościami zarówno dla przedsiębiorców, jak i osób fizycznych.
Jak korzystać z takiej platformy (na podstawie serwisu Giełda-Długów.net)?
Aby w pełni odkryć potencjał giełd długów, w pierwszej kolejności należy zarejestrować się i podać dane swoje/swojej firmy:
Wypełnienie takiego formularza zajmuje mniej niż 5 minut i odblokowuje szereg możliwości zarządzania wierzytelnościami. Po udanym założeniu konta, zarejestrowanie zaległej faktury to tylko dwa kliknięcia:
Po wejściu w zakładkę „Moje wierzytelności”, wystarczy kliknąć przycisk „Dodaj dłużnika” i wypełnić dane jego oraz zaległej faktury. Te dwa kroki wystarczą, aby po akceptacji zgłoszenia, wierzytelność pojawiła na platformie i była możliwa do sprzedaży. W tym momencie, dłużnik dostaje powiadomienie SMS oraz e-mail o tym, że jego zaległości pojawiły się na portalu.
Jeśli interesuje Cię publikacja więcej niż jednej wierzytelności, czyli tzw. „pakietu”, jest to jak najbardziej możliwe. Ułatwia to sprawę szczególnie w przypadku firm działających w modelu B2B, które na co dzień zmagają się z klientami zalegającymi z płatnościami, np. z branży transportowej czy produkcyjnej.
W Panelu klienta po lewej stronie znajdują się wszystkie potrzebne opcje do zarządzania opublikowanymi wierzytelnościami:
- moje wierzytelności – zbiór wszystkich dodanych faktur
- sprzeciwy – zatwierdzone/odrzucone sprzeciwy lub ich etapy
- moje faktury – cała dokumentacja w jednym miejscu
- raporty – raporty dotyczące Twoich wierzytelności
- kup pakiet punktów – za pomocą „kredytów” można wykupić np. powiadomienie listowe, które dłużnik dostanie w formie fizycznej
Platformy w modelu giełd cechują się dużą przejrzystością, intuicyjnością i wygodą w obsłudze. Dzięki temu, wystawianie długów na sprzedaż potrafi być procesem prostym i szybkim, a z pewnością zaoszczędzi wierzycielowi wiele stresu związanego z niepłacącym klientem/kontrahentem.
Podsumowanie
Giełdy długów to nowoczesne platformy umożliwiające handel wierzytelnościami, które oferują firmom efektywne rozwiązania w zakresie zarządzania finansami. Sprzedaż długu na giełdzie zmniejsza ryzyko finansowe, przenosząc „ciężar” odzyskania środków na nowego właściciela wierzytelności. Giełdy usprawniają rynek zarządzania należnościami i przeciwdziałają nierzetelnym płatnikom. Są one z pewnością narzędziem innowacyjnym, który może w najbliższych latach odmienić branżę wierzytelności nie tylko w Polsce, ale też na świecie.
Autor: Julia Sobczak
