Ponad 40 tys. podmiotów pośredniczących w udzielaniu kredytów konsumenckich ma być kontrolowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). To oznacza, że wielu Polaków straci dostęp do usług finansowych za pośrednictwem tych podmiotów. Dlatego ZPF apeluje o racjonalniejsze przepisy.
Marcin Czugan, prezes Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce
Projekt nowej Ustawy o kredycie konsumenckim zakłada nadzór KNF nad pośrednikami. To restrykcyjne rozwiązanie, które ma wynikać z unijnej Dyrektywy o kredycie konsumenckim (CCD II), choć można do niego podejść bardziej racjonalnie. W proponowanej obecnie wersji bezpieczeństwo konsumentów wcale się bowiem nie zwiększy. A jednocześnie tysiące osób wykonujących czynności pośrednictwa zostaną wykluczone z rynku finansowego.
Ograniczenie konkurencji. Wielu pośredników wypadnie z rynku
Zaprezentowany przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) projekt ustawy, która ma wprowadzić do Polski unijne przepisy CCD II, przewiduje szereg nowych obowiązków regulacyjnych i sprawozdawczych dla pośredników kredytu konsumenckiego. Wszyscy będą odpowiadać przed KNF, choć dotychczas wymagano od nich wyłącznie wpisu do Rejestru Pośredników Kredytowych – to lista prowadzona co prawda przez KNF, ale bez nadzoru nad tymi podmiotami.
Chodzi o działalność ponad 40 tys. firm, wśród których większość to mali i mikroprzedsiębiorcy. Często prowadzą oni usługi pośrednictwa finansowego w ramach działalności dodatkowej. Te podmioty nie przetrwają objęcia nadzorem przez KNF – zmiana spowoduje bowiem wzrost kosztów (finansowych i czasowych), którego nie będą w stanie udźwignąć.
Efektem będzie wyraźny spadek liczby pośredników na rynku, zwłaszcza w mniejszych miastach. W wyniku takiego ograniczenia konkurencji na rynku pozostanie tylko kilka podmiotów. Tysiące konsumentów zostaną zaś odcięte od możliwości uzyskania rzetelnych informacji na temat rozwiązań finansowych i skorzystania z usług wybranych instytucji.
Kredytobiorcy są chronieni w wystarczającym stopniu. Zmiana jest szkodliwa
Propozycja objęcia nadzorem pośredników kredytowych w polskim wydaniu jest częściowo związana z unijną Dyrektywą, choć ta nie mówi wprost o nadzorze finansowym, któremu należy poddać pośredników kredytowych. Ponadto pozwala wyłączyć spod tych przepisów pośredników kredytowych wykonujących taką działalność dodatkowo.
Projektodawca w Polsce na razie nie skorzystał jednak z tej opcji, choć branża pośrednictwa finansowego nie stwarza żadnego systemowego zagrożenia. Dodatkowo poddał wszystkich pośredników kredytowych kredytu konsumenckiego pod nadzór sprawowany przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Tymczasem konsumenci są obecnie chronieni w wystarczających stopniu – odpowiedzialność za działania pośredników ponoszą kredytodawcy, których usługi oni dystrybuują – wynika to wprost z Ustawy o kredycie konsumenckim. W interesie instytucji finansowej jest więc to, by pośrednik był odpowiednio przeszkolony i profesjonalny. Według ZPF, to właśnie nadzór kredytodawców nad pośrednikami kredytowymi wystarczy do wdrożenia zapisów Dyrektywy.
Warto również zastanowić się nad tym, czy wprowadzenie nadzoru nad pośrednikami kredytowymi nie spowoduje nadmiernego obciążenia samego Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, zwłaszcza że działalność pośredników kredytowych nie generuje ryzyka dla bezpieczeństwa i stabilności rynku finansowego.
Apel ZPF. Nowe przepisy to nadregulacja, która nie zwiększy ochrony, a jedynie ograniczy dostęp do kredytów
ZPF postuluje, by podczas prac nad finalną wersją Ustawy o kredycie konsumenckim utrzymać obecnie obowiązujący nadzór kredytodawców nad współpracującymi z nimi pośrednikami kredytowymi. Dotychczas model ten się sprowadzał i nie generował żadnych ryzyk.
Natomiast proponowane rozwiązanie nie jest też sposobem na dodatkową ochronę Polaków – przeciwnie, doprowadzi do ograniczenia roli pośredników kredytowych ze stratą dla samych konsumentów.
***
ZPF apeluje do UOKiK o zorganizowanie konferencji uzgodnieniowej w ramach prac legislacyjnych nad projektem nowej Ustawy o kredycie konsumenckim. Jej celem powinna być dyskusja i wypracowanie najkorzystniejszych rozwiązań dla rozwoju rynku, a także wartości dla konsumentów.
