Sytuacja niewielkich spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych może w najbliższym czasie ulec znaczącej poprawie. Wszystko to dzięki przygotowywanemu właśnie projektowi nowelizacji ustawy o SKOK-ach, który został złożony w Sejmie przez posłów PiS.
Dotychczasowy nadzór SKOK-ów
Dotychczasowy nadzór SKOK-ów, wynikający z ustawy z 2009 roku, uznany został przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z ustawą zasadniczą. Według Trybunału Konstytucyjnego obecne przepisy określają środki nadzoru wyłącznie dla kas o dużych rozmiarach, natomiast w przypadku małych kas stosowanie takich samych procedur nie powinno mieć miejsca. Tym samym powstała konieczność zróżnicowania prawnego środków kontroli KNF ze względu na wielkość kas oraz ich zasięg kredytowo-depozytowy, ponieważ obowiązujący przepis traci moc z dniem 14 lutego bieżącego roku.
Projekt PiS-u zakłada, że za małe kasy będą uznawane podmioty, których suma aktywów bilansu kasy na koniec roku obrotowego nie przekraczała 20 mln zł, a także średnioroczna liczba członków kasy w ostatnim roku obrotowym nie przekraczała 10 tys. osób. Mała kasa nie będzie mogła także udzielać zobowiązań na okres dłuższy niż 3 lata, a w przypadku zobowiązań mieszkaniowych na okres nie dłuższy niż 5 lat.
Ustawa PiS-u
Sejm ma zająć się projektem nowelizacji ustawy dotyczącej SKOK-ów już 11 stycznia br. Głównym postulatem projektu ma być zmniejszenie możliwości ingerencji KNF w działalność małych kas. Dotychczasowy restrykcyjny nadzór SKOK-ów ma zostać w ten sposób stopniowo ograniczany, m.in. poprzez ograniczenie „analizy wyników czynności kontrolnych podejmowanych przez Kasę Krajową”. Dopiero w momencie odnotowania nieprawidłowości bądź w momencie pominięcia czynności kontrolnych przez Kasę Krajową, KNF będzie miał prawo dokonać analizy sytuacji finansowej kasy, w tym badania wypłacalności, jakości aktywów, płynności płatniczej oraz wyniku finansowego kasy. Taką możliwość KNF otrzyma także w przypadku nie udostępnienia wyniku czynności kontrolnych przez Kasę Krajową.
Zmiany prawne mają posłużyć identyfikacji małych kas oszczędnościowo-kredytowych jako instytucji zaufania publicznego i doprowadzić do wzrostu zaufania społecznego wobec tych podmiotów. Po wprowadzeniu nowych przepisów nadzór SKOK-ów stanie się mniej uciążliwy, a jednocześnie wzrośnie bezpieczeństwo i ochrona, jakie zapewniają kasy swoim klientom. Tymczasem Związek Banków Polskich ma wiele zastrzeżeń co do projektu PiS-u. Dyrektor zespołu prawno-legislacyjnego ZBP Tadeusz Białek jest zdania, że wprowadzenie w życie nowych przepisów może doprowadzić do wyłączenia małych kas spod nadzoru KNF. Kontrowersje wzbudza również fakt, że niewielkie banki spółdzielcze nie mogą liczyć na wprowadzenie podobnych udogodnień ze strony rządu.
