Jakie wyzwania stoją przed polską gospodarką, polityką i sektorem bankowym w 2023 roku? Co może być receptą na trudne czasy? Rok 2023 niewątpliwie będzie kolejnym okresem naznaczonym kilkoma ważnymi zdarzeniami i one będą za sobą pociągać wiele wyzwań stojących przed całym społeczeństwem i polskim sektorem bankowym – mówi Krzysztof Pietraszkiewicz, Prezes Związku Banków Polskich
Musimy pamiętać, że przychodzi nam żyć i działać w okresie działań wojennych tuż za naszą wschodnią granicą, w okresie pandemii, okresie wysokiej inflacji spowodowanej polityką monetarną wielu krajów na świecie, ale także działaniami, które były podejmowane, w naszym kraju w ostatnich latach. To jest i to będzie okres związany z próbami stabilizowania rynku energii i zabiegania o dostęp do surowców energetycznych. To będzie okres, kiedy rozpoczniemy lub będziemy kontynuować realizację strategicznych programów rozwojowych, rozstrzygających o pozycji konkurencyjnej polskiej gospodarki. To będzie także okres, w którym powinniśmy zakończyć, zredukować napięcia na linii nasz kraj i Unia Europejska. Będzie to też okres – na rynku wewnętrznym, na scenie politycznej wewnętrznej – na pewno wysokich napięć i głębokiej polaryzacji naszego społeczeństwa, ponieważ kampania wyborcza będzie trwała niemalże cały rok. Trzeba też sobie jasno powiedzieć, że przychodzi nam przeżyć ten okres także ze świadomością konieczności podjęcia działań wymaganych porozumieniami międzynarodowymi, przeciwdziałających intensywnym zmianom klimatycznym i regulacjom, jakie zostały w związku z tym przyjęte w Unii Europejskiej – wymienia Prezes ZBP, Krzysztof Pietraszkiewicz.
Podkreśla również, iż nowy rok będzie dla sektora bankowego trudny ze względu na nadmierne obciążenie banków w postaci dodatkowego podatku, w postaci wysokich wpłat na Bankowy Fundusz Gwarancyjny, na fundusz wsparcia kredytobiorców. Jak dodaje, obciążenia sektora bankowego spowodowały obniżenie rentowności polskich banków i ograniczenie możliwości budowania funduszy własnych w sposób organiczny, przy jednoczesnej utracie zainteresowania inwestorów inwestowaniem w polski system bankowy, bo jest on bardzo nisko rentowny. Dodatkowo wyzwaniem, z jakim muszą mierzyć się banki są podnoszone dyskusje wokół mieszkaniowych kredytów walutowych oraz wokół wskaźników BMRowych, w tym szczególnie WIBOR. Słaby sektor bankowy nie może odpowiednio działać w interesie obywateli.
Nie da się bowiem dzisiaj w żadnym kraju rozwijać w długotrwały sposób finansowania rozwoju gospodarki bez zidentyfikowania, nazwania po imieniu: czym są banki w społecznej gospodarce rynkowej i jaką rolę te banki mają wypełniać. Powinniśmy wszyscy traktować bankowość jako część dobra wspólnego. Dbać o jej stabilność i systematyczny wzrost- nie mniejszy niż tempo wzrostu PKB- dlatego, że zarówno przedsiębiorcy prywatni, jak i samorządy, liczą na finansowanie rozwoju nie tylko z budżetu, nie tylko z zasobów własnych, ale właśnie także z oszczędności zgromadzonych przez obywateli i firmy – mówi Prezes Pietraszkiewicz.
Ważnym wyzwaniem – zdaniem Prezesa Pietraszkiewicz – jest rozwój innowacyjności oraz wykorzystanie osiągnięć nauki i współpraca świata nauki ze światem biznesu.
To są inwestycje, które są nam potrzebne zarówno w energetyce, jak i w ciepłownictwie. Jeśli mówimy o energetyce, to oczywiście mam na myśli energetykę odnawialną i energetykę jądrową. Innym wyzwaniem, ale także wielką szansą, jest: cyfryzacja i rozwój przemysłu 4.0, rozwój robotyki i automatyzacji – podkreśla Prezes Pietraszkiewicz.
Bez wątpienia wśród tych wyzwań będzie, w ciągu kilku najbliższych lat, obniżenie inflacji, niezbędne do odbudowy zaufania do polskiej gospodarki, ale także budowy przeświadczenia o celowości i sensowności oszczędzania oraz podejmowania działań o charakterze inwestycyjnym – dodaje Prezes Pietraszkiewicz.
Jednocześnie zaznacza, że ważnymi i wymagającymi wsparcia podmiotami na rynku są mikro- i małe przedsiębiorstwa. Jak wylicza, są one: słabe ekonomicznie, słabo skapitalizowane, mają poważne problemy z modernizacją własnej produkcji, z organizacją łańcuchów dostaw i organizacją całego zaplecza. Co oznacza, że także dla inwestycji musi powstać odpowiedni ekosystem. Musi on łączyć przyjazne, dogodne warunki ekonomiczne, ale także stabilność i przewidywalność prawa- w tym także stabilność i przewidywalność w obszarze wymiaru sprawiedliwości, sądownictwa.
Prezes Pietraszkiewicz podkreślił, że bardzo istotne jest unowocześnienia polskiego rolnictwa oraz podnoszenie nakładów na obronność.
Te nakłady, które otrzymujemy z Unii Europejskiej, środki, które pozyskujemy z Unii Europejskiej powinny w jak największym stopniu być przeznaczone na dalszą modernizację, polskiego rolnictwa i przetwórstwa, i budowania dobrej pozycji konkurencyjnej. Nie ukrywajmy, także wyzwaniem dla nas wszystkich będzie ponoszenie istotnych nakładów na unowocześnianie polskiej obronności, polskich sił zbrojnych. Ważne jest to, aby przy realizacji tego programu rozwijały się niektóre przedsiębiorstwa i, by również wykorzystywać jak w największym stopniu osiągnięcia polskich środowisk naukowych, a one w tym względzie były i są niemałe – mówi Prezes ZBP.
Priorytety na rok 2023?
Zdaniem Prezesa ZBP priorytetem utrzymanie stabilności, ale także zwiększanie siły i zdolności do finansowania rozwoju polskiej gospodarki.
Tutaj nastąpił w ostatnich latach istotny regres. W minionych kwartałach spadły fundusze własne, a bardzo istotne, ponadstandardowe i niespotykane w wielu krajach, obciążenia sektora bankowego spowodowały bardzo duże obniżenie rentowności polskich banków. Ograniczyły też możliwości budowania funduszy własnych, przy jednoczesnej utracie zainteresowania inwestorów inwestowania w polski system bankowy, bo on jest po prostu mało czy bardzo nisko rentowny – mówi Prezes Pietraszkiewicz.
W ostatnich miesiącach wyraźnie widać powolny, ale systematyczny, wzrost kredytów nieregularnych i myślę, że potrzebna jest nam poważna rozmowa na temat roli banków i środków zmobilizowanych przez banki- czy to postaci oszczędności ludności, czy firm, czy to w postaci właśnie kapitałów bankowych- w działaniu, w rozwoju, w rozwiązywaniu problemów społecznych, jak i problemów gospodarczych – dodaje.
Kwestia roli banku w społecznej gospodarce rynkowej jest sprawą o fundamentalnym znaczeniu. Nie da się bowiem dzisiaj w żadnym kraju rozwijać w długotrwały sposób finansowania rozwoju gospodarki bez zidentyfikowania, nazwania po imieniu czym są banki w społecznej gospodarce bankowej i jaką rolę te banki mają wypełniać.
Jeśli myślę o pewnych receptach na to jak pokonać różne trudności, jak wyjść z tej niełatwej sytuacji, to mam na myśli przede wszystkim porozumienie strategiczne w Polsce pomiędzy głównymi siłami politycznymi, ale także w otwartej rozmowie ze społeczeństwem, w sprawie tych głównych programów rozwojowych i skonstruowanie wokół nich pewnej umowy społecznej. To powinno dotyczyć takich zagadnień jak np. solidna, dobra edukacja ukierunkowana na przyszłość, na potrzeby naszego kraju, naszej gospodarki – podsumowuje Prezes Pietraszkiewicz.
