Związek Firm Pożyczkowych po raz kolejny postanowił przedstawić swój głos sprzeciwu wobec aktualnego kształtu ustawy mającej uregulować rynek pożyczek pozabankowych. Tym razem w liście otwartym do premier Ewy Kopacz.
List otwarty
Szanowna Pani Premier;
Dziś Rada Ministrów ma zatwierdzić przygotowany przez Ministerstwo Finansów Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, Prawo bankowe i innych ustaw (numer UD173). Dotyczy on ważnego interesu społecznego, jakim jest ochrona obywateli korzystających z pożyczek na rynku pozabankowych usług finansowych.
Czujemy się zobowiązani, aby tą drogą powiadomić Panią Premier oraz Radę Ministrów, że uchwalenie powyższego projektu w obecnym kształcie nie przyczyni się do polepszenia ochrony obywateli korzystających z pożyczek. Wprost przeciwnie – zmniejszy ochronę konsumenta i rozwinie szarą strefę usług pożyczkowych. W projekcie ustawy, w niejasnych okolicznościach pojawiły się zapisy, które zdecydowanie faworyzują firmy działające na rynku chwilówek udzielanych w ramach tzw. obsługi domowej, a dyskryminują podmioty prowadzące działalność przez Internet. Taka sytuacja powinna wzbudzić szereg wątpliwości co do działań lobbingowych podejmowanych na rzecz tego rozwiązania. Ze względu na mniejsze możliwości kontroli i nadzoru obrotu „z ręki do ręki”, bezsprzecznie zadziała to przeciwko dobru konsumentów.
Pomimo licznych apeli Minister Finansów dotychczas pozostawał głuchy na propozycje zobowiązania wszystkich profesjonalnych firm pożyczkowych do korzystania z baz Biur Informacji Gospodarczej, zamiast oceny kredytowej „na oko”, które pozwalają na przyznawanie kredytów osobom bez elementarnej zdolności kredytowej i tym samym torują drogę do tzw. pętli zadłużenia. Firmy działające w sektorze obsługi domowej nie weryfikują obciążeń kredytowych klientów, w przeciwieństwie do firm działających w Internecie. Jak wynika z dostępnych na rynku badań konsumenckich ofiarami tych praktyk padają najczęściej najsłabsze ekonomicznie gospodarstwa domowe w Polsce, czyli obywatele, którzy są najbardziej narażeni na manipulacyjne metody sprzedaży bezpośredniej.
W zaproponowany w ustawie reżim limitu nie wejdą opłaty fakultatywne, takie jak koszt obsługi domowej, który dochodzi nawet do 60% wartości pożyczanej kwoty. Proponowane w ustawie, pozorne limity nie zamykają zatem furtki do obciążania konsumentów lichwiarskimi kosztami. Możliwe będzie legalne zadłużenie klienta nawet do 275% opłat pozaodsetkowych po roku, na co zezwala niespotykany dotychczas w prawie zapis o 120 dniach łączenia kosztów.
Z tego powodu uznaliśmy za konieczne publiczne zadanie Pani Premier pytań:
• Dlaczego projektowane przepisy nie dotykają problemu nierejestrowanych pożyczek gotówkowych udzielanych i odbieranych w domach oraz presji wytwarzanej przy tym na tę część konsumentów, których poziom wiedzy na temat produktów finansowych jest słaby? Dotyczy to w szczególności seniorów, osób bezrobotnych czy tych, które w domach opiekują się dziećmi. Problem ten dostrzegła np. Słowacja, która od tego roku zakazała procederu „pożyczek domowych”.
• Dlaczego zrezygnowano w ustawie z wprowadzenia publicznego Rejestru Firm Pożyczkowych lub nie zobowiązano pożyczkodawców do przekazywania swoich danych finansowych i informacji o udzielanych kredytach do KNF-u? Rejestr pozwalałby poznać wiarygodne dane na temat rynku i odpowiednio zareagować, tak jak zobowiązano do tego SKOK-i, co w porę ograniczyło rosnące straty klientów.
• Dlaczego zezwala się na wprowadzenie przepisów, które wprost zachęcają do obciążania konsumentów nadmiernymi kosztami windykacji, czyli limitu 6 x stopa lombardowa od wysokości zadłużenia, zamiast kwotowych limitów nominalnych na czynności windykacyjne?
Szanowna Pani Premier;
Mając na uwadze powyższe, czyli dobrze pojęty interes konsumentów oraz uczciwą konkurencję na rynku finansowym, Związek Firm Pożyczkowych postuluje uszczelnienie projektowanych przepisów i przeprowadzenie kontroli nad postępowaniem lobbingowym w trakcie prac nad ustawą.
Zwracamy uwagę, że skutki uchwalania niedopracowanych przepisów, które tylko pozornie regulują ten sektor, w niedalekiej przyszłości wymuszą ponowną nowelizację prawa oraz wcale nie przyczynią się do poprawy reputacji sektora.
Związek Firm Pożyczkowych jest największą organizacją pracodawców sektora internetowego niebankowego kredytu konsumenckiego. Nasi członkowie muszą spełniać wysokie wymogi formalne, etyczne oraz mieć nienaganną reputację. Celami statutowymi Związku, obok reprezentacji przedsiębiorców, jest również działalność prokonsumencka.
Z wyrazami szacunku
Zarząd Związku Firm Pożyczkowych
Jarosław Ryba Adam Dąbrowski Aleksander Rutkowski
