Ponad 65% wszystkich transakcji detalicznych w sklepach i punktach usługowych w Polsce realizowanych jest bezgotówkowo – pokazują najnowsze wyniki badania „Zwyczaje płatnicze a rozwój sieci akceptacji kart w Polsce: badanie konsumenckie” przeprowadzonego dla Fundacji Polska Bezgotówkowa. Oznacza to, że w 2023 r. udział gotówki w liczbie transakcji detalicznych spadł o 3 p.p. do poziomu zaledwie 35%1. Wyraźnie zwiększyła się za to grupa klientów korzystających z płatności mobilnych i mobilnych aplikacji bankowych.
Wyniki najnowszej fali badania zwyczajów płatniczych Polaków potwierdziły trwałość długoterminowego trendu wzrostu udziału transakcji bezgotówkowych dokonywanych w fizycznych punktach sprzedaży. W 2023 r. po cyfrowe formy płatności klienci sięgali najczęściej w:
- sklepach z obuwiem i odzieżą (70%);
- sklepach wielkopowierzchniowych, czyli supermarketach i hipermarketach (69%);
- księgarniach, kioskach, sklepach papierniczych (65%);
- drogeriach, aptekach oraz na stacjach paliw (64%).
Z kolei gotówką najczęściej płacono za usługi realizowane w domu (60%), u fryzjera oraz za naprawy (56%), w warsztatach i salonach samochodowych (52%).
– Nasze badanie pokazuje, że udział płatności bezgotówkowych w sklepach i punktach usługowych w Polsce wzrósł r/r o 3 p.p., a w stosunku do 2013 r. zwiększył się diametralnie – z poziomu 20% do 65%. W ciągu zaledwie 10 lat nastąpiła rewolucyjna zmiana w zachowaniach konsumenckich. Podczas zakupów coraz chętniej sięgamy po karty i smartfony, ponieważ postrzegamy je jako szybkie, bezpieczne i wygodne. Prognozujemy, że ta zmiana zachowań z roku na rok będzie się tylko umacniać – co pokazuje również wzrost w poziomie ubankowienia (o 3 p.p.) – komentuje Joanna Erdman, prezes Fundacji Polska Bezgotówkowa.
Płatności mobilne przyspieszają
Rok 2023 można określić rokiem popularyzacji płatności mobilnych. Badanie Fundacji Polska Bezgotówkowa wskazuje na dynamiczny wzrost wykorzystania płatności z użyciem technologii NFC i dedykowanych mobilnych aplikacji płatniczych (platform usługowych). W 2023 r. za pomocą tych płatności zrealizowano łącznie 23% wszystkich transakcji na terminalach. Dla porównania w 2022 r. było to tylko 14%, co oznacza spektakularny wzrost o 57% w udziale liczby transakcji r/r. Na popularności zyskują również mobilne aplikacje bankowe – w 2023 r. korzystanie z nich zadeklarowało 60% dorosłych Polaków, to dwukrotnie więcej niż w 2018 r. Dominującą pozycję w kategorii płatności mobilnych odgrywa technologia NFC – przy jej wykorzystaniu zrealizowano aż 71% wszystkich płatności mobilnych na terminalach.
Jeszcze większa potrzeba wypełniania białych plam
Mimo systematycznego wzrostu udziału płatności cyfrowych, nadal konsumenci zauważają luki w akceptacji płatności kartą i płatności mobilnych. Z tego m.in. powodu udział metod płatności w liczbie transakcji jest silnie zróżnicowany w ramach poszczególnych branż. W wielu sektorach gospodarki, zwłaszcza o charakterze usługowym, wciąż występują realne ograniczenia zasięgu akceptacji kart, a postrzeganie dostępności jest na niższym poziomie.
– Branże, w których większość respondentów wskazywała na ograniczoną dostępność akceptacji kart, charakteryzują się istotnym udziałem płatności gotówkowych. To oznacza, że wielu klientów nadal pozostaje bez realnej możliwości wyboru metody płatności. Program Polska Bezgotówkowa powstał z jednej strony po to, aby rozszerzyć zasięg sieci akceptacji kart płatniczych i zaoferować przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do infrastruktury płatniczej. Z drugiej strony, aby zapewnić konsumentom większe możliwości w zakresie swobodnego decydowania o tym, w jaki sposób chcą płacić. Świadomość społeczna wzrasta, a w ślad za nią rosną również oczekiwania klientów. Przedsiębiorcy zorientowani na rozwój powinni podążać za tymi zmianami, aby właściwie odpowiedzieć na potrzeby klientów i zapewnić konkurencyjność swojego biznesu – podsumowuje Joanna Erdman.
