Eliminacja niewłaściwych praktyk rynkowych i podniesienie standardów obsługi to nowy cel samoregulacji branży pożyczkowej. Inicjatorami prac nad nowymi zasadami dobrych praktyk są: Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce i Fundacja Rozwoju Rynku Finansowego. Obszary objęte tymi działaniami to przede wszystkim: obchodzenie przepisów dotyczących „rolowania” i „przekredytowania” konsumentów.
FRRF i KPF razem w sprawie samoregulacji rynku pożyczkowego
Agnieszka Wachnicka, Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Rynku Finansowego uważa, że rynek pożyczek pozabankowych powinien się rozwijać, ale tylko z uwzględnieniem najwyższych standardów etycznych. Dzięki temu będzie on spełniać swoją funkcję i będzie stanowił atrakcyjne uzupełnienie sektora bankowego. Aby to osiągnąć, obszary posiadające negatywny wpływ na bezpieczeństwo konsumentów i wizerunek branży, powinny zostać poddane realnym zmianom. Zasady dobrych praktyk, nad którymi pracuje FRRF i KPF z założenia mają być jednoznaczne i łatwe do interpretacji. Dodatkowo praktyki, które znajdą się w samoregulacji powinny znaleźć odzwierciedlenie w procesach biznesowych przeprowadzanych przez firmy pożyczkowe.
Fundacja Rozwoju Rynku Finansowego i Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych reprezentują wszystkie segmenty rynku usług pożyczkowych. Ponadto, w zakresie tworzenia i stosowania zasad dobrych praktyk, instytucje te posiadają blisko 15-letnie doświadczenie.
„Współpraca na rzecz wypracowania standardów dla całej branży powinna dodatkowo potwierdzić i wzmocnić osiągnięty poziom dojrzałości i kultury korporacyjnej sektora pożyczkowego. W naszym przekonaniu, działając w ten sposób będziemy skutecznie oddziaływać na praktyki biznesowe nie tylko Członków poszczególnych organizacji, ale i całego rynku. Narzędziami do osiągnięcia tego celu są także efektywne monitorowanie praktyk biznesowych przedsiębiorców oraz wyciąganie konsekwencji w przypadku niestosowania przyjętych standardów” – mówi Andrzej Roter, Prezes Zarządu Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce.
Koniec „przekredytowania” i „rolowania”
Obecnie możliwość udzielania kolejnego kredytu na spłatę poprzedniego jest ograniczona przepisami, jednak nie wszystkie firmy pożyczkowe ich przestrzegają. Samoregulacja przygotowywana przez FRRF i KPF ma na celu wprowadzenie zasad doprecyzowujących istniejące już przepisy. Sposobem na eliminację tego negatywnego zjawiska jest zastosowanie mechanizmu, dzięki któremu niemożliwe stanie się zawieranie przez podmioty powiązane z pierwotnym pożyczkodawcą kapitałowo lub organizacyjnie kolejnych umów kredytowych, w ciągu 120 dni od dnia wypłaty pierwszego z kredytów (jeśli konsument nie spłacił kredytu w całości).
Według FRRF i KPF równie niepokojące jest zjawisko przekredytowania i nadmiernego zadłużenia. Oznacza to zbyt dużą liczbę lub zbyt wysoką wartość czynnych umów pożyczek pozabankowych, przypadających na jednego kredytobiorcę. W związku z tym planowane jest wprowadzenie rozwiązań, które zmniejszą zbyt pobłażliwe podejście przedsiębiorców do zaciągania przez konsumentów wielu nowych zobowiązań kredytowych. Regulacje w tym zakresie z pewnością zmniejszą ryzyko wpadania w nadmierne zadłużenie przez kredytobiorców.
Podniesienie limitu kapitału zakładowego oraz zmiana zasad wynagrodzenia pośredników
Kolejny problem na rynku pożyczek pozabankowych to pobieranie od konsumenta wynagrodzenia za tzw. doradztwo przez pośredników, współpracujących z instytucjami pożyczkowymi. Samoregulacja może ograniczyć to zjawisko poprzez konieczność uwzględniania takiego wynagrodzenia w pozaodsetkowych kosztach kredytów. Dzięki temu konsumenci nie będą ponosić dodatkowych kosztów, które przekroczą limit.
Fundacja Rozwoju Rynku Finansowego i Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych zwracają również uwagę na kwestię rozpoczęcia działalności pożyczkowej przez przedsiębiorców. Obecnie w Polsce w celu uzyskania wpisu do rejestru instytucji finansowych KNF, przedsiębiorca powinien dysponować kapitałem zakładowym w wysokości 200 000 zł. Jest to dość niski próg wejścia, który umożliwia rozpoczęcie tego typu działalności niemalże każdemu. Opracowywane zasady samoregulacji rynku pożyczkowego zakładają podniesienie kapitału zakładowego na start. Oczywiście zachowana pozostanie zasada, że środki na kapitał nie mogą pochodzić z pożyczki, kredytu, emisji obligacji lub ze źródeł nieudokumentowanych. Podwyższony reżim reglamentacyjny będzie dotyczył firm, które zadeklarują przyjęcie Kodeksu dobrych praktyk.
Fundacja Rozwoju Rynku Finansowego i Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce, chcąc wzmocnić swoje działania, zwróciły się do interesariuszy rynku, w tym regulatorów i organów nadzorujących. Określając obszary oraz standardy etyczne, liczą na pomoc podczas budowania wspólnych zasad dla całego sektora.
